Zo maar een appje op de vrijdagavond; “Heb je zin om morgen mee te gaan naar de open dag? Het is wel vroeg 8.30 uur.” Dat is echt wel vroeg op de zaterdagochtend. Ik twijfel, uitslapen is ook wel heel aantrekkelijk. Even een weekendje niks, maar aan de andere kant……

Jaren geleden ben ik wel eens in een jeugdgevangenis geweest, dus ik verbeeld me dat ik aardig weet hoe een en ander in elkaar steekt in de praktijk. Maar in een TBS-kliniek ben ik nog nooit geweest. Vanuit mijn omgeving begrijp ik dat je niet snel de mogelijkheid krijgt om een kijkje te kunnen nemen in zo’n instelling, dus toch maar even geantwoord dat ik graag mee ga. Eerlijk gezegd, ondanks het vroege tijdstip, geen enkel moment spijt.

We lezen of horen het vaak in de krant dat iemand wordt veroordeeld tot TBS, maar wat is dat eigenlijk. Ik heb het maar even opgezocht op de website van het Openbaar Ministerie; “TBS staat voor terbeschikkingstelling. Het is primair een beveiligingsmaatregel die de rechter kan opleggen om de samenleving te beschermen als iemand een misdrijf heeft gepleegd terwijl hij leed aan een ‘gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens’ en er vrees is voor herhaling. De stoornis wordt behandeld om te voorkomen dat de tbs’er opnieuw een misdrijf pleegt.”

Daar sta ik dan op de zaterdagochtend met de rest van mijn gezelschap, de auto geparkeerd en als eerste vallen de sluizen op waardoor je naar binnen kunt. Het enorme hekwerk, de beveiligingscamera’s en ondanks het vele groen er omheen het maakt indruk. Mijn ID wordt gecontroleerd, vervolgens door een detectiepoortje en aangezien hij bij mij afging nog een extra controle. Er is een route uitgestippeld die mogen lopen. Logischerwijs mogen we niet overal komen. De patiënten zitten natuurlijk ook nog binnen.

Daar loop je dan. Niets mocht je meenemen, geen mobiel geen tas. Alleen je ID en eventueel een bankpasje. Aangezien er me verteld was dat er een winkeltje was heb ik hem maar mooi meegenomen. Je weet het niet. Een kijkje konden we nemen in een ruimte waar je in eerste instantie geplaatst wordt als je binnenkomt. Een kamer, met niet meer dan een plankje, een bed en een wasruimte met toilet. Ben je wat verder in de behandeling dan verhuis je naar een iets grotere ruimte. Met mogelijkheden om wat persoonlijke spullen op te hangen om een en ander een beetje ‘eigen’ te maken. Verderop in het proces een mini studio met zelfs de mogelijkheid om zelf te koken. Zelf je was doen en laten drogen. Maar ook een indien nodig een separeercel waar echt helemaal niks in zit. Kaal, een ijzeren toilet zonder bril, een dito wastafel zonder toeters en bellen. Kil en koud.

Het klinkt niet onaardig tot je je realiseert dat je nergens zelf meer over gaat. Contact met de buitenwereld door middel van bellen, dat moet aangevraagd worden en er is een lijst met veilige lijnen die gebeld mogen worden. Wil je wat aanschaffen? Dat moet aangevraagd worden en goed gekeurd worden. Er heerst terecht een zwaar regime. Men zit er immers niet omdat ze last hadden van zweetvoeten.

Verplichte therapieën om te proberen iemand weer op het goede spoor te krijgen. Van gesprekken, sport, drama, muziek, metaalbewerking, in de tuin werken, tot werken op de dagbesteding om een centje te kunnen verdienen. Een klein bedrag kunnen ze er verdienen, daar komt menigeen buiten niet eens zijn bed voor uit. Iets er mee aanschaffen? Zoals net al aangegeven daar moet eerst een aanvraag voor worden ingediend en toestemming voor gegeven worden.

Niet bij iedereen slaat de behandeling aan. Er is dan ook een aparte afdeling ‘longcare’, voor degene die naar alle waarschijnlijkheid niet de mogelijkheid krijgen om om nog terug te keren in de maatschappij.

Indrukwekkend hoeveel werk er, door allen die daar werken, wordt verzet om te realiseren dat TBS’ers niet in hun oude patroon vervallen. Tijdens de wandeling door het complex viel mij ook op hoe goed de medewerkers naar elkaar omzien. Het is nogal wat, de omging waarin ze werken. Ze moeten wel van elkaar op aan kunnen. In een oogopslag is het ook duidelijk wie de eerste alarmopvolging moet doen. Dus moet gaan rennen als er stront aan de knikker is.

Mooi was het ook dat er een mogelijkheid was om een enkele client te spreken, daar kom ik graag in een andere column op terug. Eens kijken hoe ik het goed in het vat kan gieten, het duizelt me nog een beetje. In ieder geval heb ik een potje honing aan kunnen schaffen, dus het pasje had ik niet voor niks bij me.

Karin Kayadoe
Fractievoorzitter Leefbaar Ridderkerk