door Sharon van Wijngaarden

Een hond of kat is voor veel mensen al lang niet zo maar een huisdier meer, maar een volwaardig gezinslid. Ze zijn onze steun en toeverlaat, ze maken ons vrolijk en brengen ons letterlijk in beweging. We zijn intensief met ze verbonden. We voeden ze op en leren ze via training onze mensen wereld beter begrijpen. Dit geeft een hoop geluk, maar brengt ook zorgen met zich mee. Ze worden ziek of gaan gedrag vertonen waar de betekenis niet van duidelijk is. Dan kan het gebeuren dat je als eigenaar met je handen in het haar komt te zitten.

Voor de mensen die begeleiding zoeken zijn er vele mogelijkheden te vinden. Er zijn stapels boeken over dierengedrag geschreven en internet staat vol met verschillende adviezen. Ze zeggen wel eens dat Nederland 17 miljoen bondscoaches heeft, maar ook op het gebied van training en begeleiding bij dieren zijn er veel meningen. Dat is niet vreemd. Wat je als mens een goede opvoeding vindt is erg persoonlijk. Waar de een strikter is met het hanteren van regels, kan de ander zich fijner voelen bij het geven van meer vrijheid. Dit geldt voor de opvoeding van kinderen, maar ook voor dieren. De extra uitdaging bij dieren ligt in de communicatie die je met ze hebt. We kunnen ze proberen te begrijpen, maar ze kunnen uiteraard niet praten en op de man af vertellen hoe het met ze gaat. Dit maakt het werk voor professionals in de dierenbranche erg leuk, maar ook enorm uitdagend. Wij kunnen ook niet met ze praten, maar kunnen gelukkig wel door scholing en ervaring meer duidelijkheid bieden bij de vraag ‘wat wil hij nou eigenlijk?’

Afdeling

Dierenkliniek Ridderkerk heeft sinds enige tijd de afdeling ‘Gezondheid & Gedrag’. Door de directe samenwerking tussen dierenarts en gedragstherapeut kan er snel geschakeld worden, wat kan zorgen voor kortere behandeltrajecten. Jaarlijks kloppen veel mensen bij de dierenkliniek aan voor hulp bij het begrijpen van hun dier. Door de jaren heen zien wij steeds meer dat gedragsproblemen kunnen ontstaan door medische aandoeningen, pijn of jeuk. In veel gevallen zie je dat het gedrag er eerst niet was, maar opeens tot uiting komt. Bij honden kan dit bijvoorbeeld uitvallen aan de lijn naar soortgenoten en/of mensen zijn. Katten kunnen ook opeens meer agressief gedrag vertonen, of gaan zich juist meer terugtrekken, verstoppen of slapen veel. . Toenemende angst kan ook het gevolg van pijn zijn. Een dier dat fysiek niet fit is heeft niet het vermogen om optimaal te reageren in bedreigende situaties. Als gevolg kan de leefomgeving spannender worden met een hoop stress als gevolg. Het is van groot belang dat een dier met veranderend gedrag medisch goed onderzocht wordt. Trainen kan zinvol zijn, maar wanneer er onderliggend medische oorzaken spelen zal je vaak weinig succes hebben met alleen training. Je kunt immers bij een lekkage de muren wel witten om de vochtplekken te laten verdwijnen, maar wanneer je de lekkage niet oplost zal er uiteindelijk weer schade zichtbaar worden. Soms tot het punt dat de muur haast niet meer te repareren is. Wie wel eens met een lekkage te maken heeft gehad weet dat het een enorme uitdaging kan zijn om de daadwerkelijke oorzaak van de lekkage te vinden. Het kan op een compleet andere plek zitten dan waar de schade tot uiting komt. Op een bepaalde manier kan er ook zo naar gedrag bij dieren gekeken worden.

Pijn en ziekte kan ontstaan door erfelijke aandoeningen. Het dier heeft er dan genetisch aanleg voor. Van veel rassen is bekend welke aandoeningen er voor kunnen komen. Vaak kunnen dan symptomen en gedrag redelijk snel gematched worden om zo tot een diagnose te komen. Bij kruisingen is dit niet altijd duidelijk.  Naast ziekte kunnen ook blessures voor verandering in gedrag zorgen. Veel honden lopen bijvoorbeeld dagelijks aan de lijn. Ze kunnen een ander looptempo dan mensen hebben en moeten zich dan aanpassen. Dit kan druk op het lijf geven, omdat er spanning ontstaat rond halsband of tuig. Spieren kunnen vast komen te zitten, wat pijnlijk kan zijn en uiteindelijk ook gedragsverandering tot gevolg kan hebben.

Het achterhalen van de oorzaak kan een puzzel zijn. Vakkennis en ervaring zorgt dat dit vaak vlot kan verlopen, maar soms is het lastiger. Dan vraagt het tijd. Net als in de humane gezondheidszorg brengt dit kosten mee. Wij streven er bij Dierenkliniek Ridderkerk naar de tijd dat het dier ongemak heeft zo kort mogelijk te houden. Preventie en verbreding van kennis over gedrag bij eigenaren heeft daarom prioriteit.

Prikkels leren verweken
Probleem gedag hoeft niet altijd een lichamelijke oorzaak te hebben. Dieren kunnen net als mensen moeite hebben met het verwerken van prikkels. In onze drukke maatschappij kan er dagelijks veel gebeuren, wat vaak veel aanpassingsvermogen vraagt. Voor sommige individuen is dit geen probleem, maar andere kunnen hier lastiger mee om gaan. Bij dieren kan overprikkeling zich uiten door overmatig blaffen, trekken aan de lijn, onzindelijkheid of agressie. Er kan ook meer stress en angst zichtbaar worden. Naast overprikkeling kan een dier ook onderprikkeld zijn. De uiting kan dan lijken op overprikkeling en het is dus belangrijk uit te zoeken wat het dier motiveert tot het gedrag. Vanuit de dierenkliniek zien wij dat dit een belemmering kan zijn bij het veranderen of verminderen van probleemgedrag. Het lukt dan niet om het dier nieuw gedrag aan te leren, omdat het daarvoor in het hoofd te druk is. Vanuit dat inzicht is het DS traject ontwikkeld, dat helpt bij meer ontspanning en zelfvertrouwen voor het dier. DS staat voor desensibilisatie oftewel minder prikkel gevoelig maken. Momenteel is dit traject alleen beschikbaar voor honden. In de gedragskliniek aan de Charley Tooropstraat 24 in Hendrik Ido Ambacht heeft Dierenkliniek Ridderkerk diverse ruimtes ontwikkeld die gebruikt worden om de hond op een leuke manier te leren met veranderingen om te gaan. Voor iedere hond wordt een individueel plan gemaakt, waar je met begeleiding mee aan de slag kunt. Dit traject is ook uitermate geschikt voor honden met vuurwerkangst, honden uit het buitenland en ouder wordende honden.

Preventie
Een fijn dierenleven is een leven waarin het dier voldoende natuurlijk gedrag kan uiten, zonder dat dit hinder voor de omgeving oplevert. De meeste honden hebben voldoende vrije beweging nodig, waarin ze kunnen snuffelen en ontdekken. In onze maatschappij is dit niet voor alle honden mogelijk. Niet alle honden kunnen op openbare plekken los, bijvoorbeeld door sterk jachtinstinct of angst/agressie richting mens en dier. Gelukkig zijn er steeds meer mogelijkheden om deze honden toch vrijheid te kunnen bieden. Gemeentes creëren omheinde plekken waar honden los kunnen en het is mogelijk om ruimtes voor privé gebruik af te huren. Als kliniek onderstrepen wij het belang van vrije beweging voor de hond en zijn daarom momenteel bezig om een uitdagende omheinde buiten locatie te creëren waar veilig en individueel gebruik van gemaakt kan worden. Verwachting is dat deze ruimte in het najaar van 2024 wordt geopend. Wij streven er naar deze locatie voor zoveel mogelijk doelgroepen beschikbaar te maken.

Monitoren en samenwerken
De afdeling ‘Gezondheid & Gedrag’ heeft als eerste doel om in kaart te brengen wat er met een dier aan de hand is. Vanuit daar bieden wij verschillende begeleidingsmogelijkheden. Tevens kan het zijn dat wij de client naar een samenwerkende professional doorverwijzen, omdat de diagnose beter past bij het specialisme van die partij. Daarbij houden wij contact met de professional, om met elkaar de juiste zorg te kunnen blijven bieden. Om die reden zijn wij altijd op zoek naar uitbreiding van ons professionele netwerk. Wij bieden ook de mogelijkheid tot een second opinion. Ben jij een professional in de dierenbranche en werk je welzijnsgericht? Het is altijd mogelijk om contact met ons op te nemen om te kijken hoe wij onze dienstverlening voor de client kunnen verbreden.

Aanmelden client
Loop jij met jouw dier aan tegen veranderd gedrag of gedrag waarvan je de betekenis niet begrijpt? Wij kijken graag met je mee. Aanmelden voor een intake kan via het algemene nummer van Dierenkliniek Ridderkerk  085 273 1919.

Wil je meer weten over het gedrag van hond of kat? Deze zomer brengt Dierenkliniek Ridderkerk een leuk en informatief E-book uit, die voor alle geïnteresseerde kosteloos te downloaden zal zijn. Volg Dierenkliniek Ridderkerk op Facebook en Instagram voor updates, of meld je per mail aan via [email protected]