Voor Water Natuurlijk heeft waterkwaliteit een hoge prioriteit. Met het onderhoud van de watergangen kun je daar op eenvoudige wijze wat aan doen. Op de Zuid-Hollandse Eilanden is nog veel te verbeteren. Dat komt naar voren na schriftelijke vragen van de fractie van Water Natuurlijk en het blijkt ook uit de praktijk. Het is zelfs zo slecht gesteld met het sloot onderhoud, dat wettelijke normen worden overtreden.

Watergangen moeten onderhouden worden, anders groeien ze dicht en stagneert de aan- en afvoer van water. Te weinig ruimte voor water, veel meststoffen en een slecht beheer zorgen ervoor dat planten heel snel groeien. Op diverse plekken worden de sloten meerdere keren per jaar geschoond. Uit het antwoord op schriftelijke vragen van Water Natuurlijk blijkt dat de directe kosten op dit moment doorslaggevend zijn voor de wijze van uitvoering. Effecten op langere termijn blijven buiten beschouwing, waterkwaliteit en biodiversiteit zijn geen factor. Natuurlijk is zuinigheid geboden, maar ook hier geldt goedkoop is duurkoop.

Biologisch systeem
Met het schonen van de watergangen worden water- en oeverplanten met vaak ook wat bagger verwijderd. Dat is een grote ingreep in het biologisch systeem. Planten, dieren, bacteriën en schimmels zorgen met elkaar voor het zelfreinigend vermogen van het water. Ze ruimen het vuil op en maken het water schoner. Met onderhoud verstoor je dat proces en drastisch onderhoud is vernietigend. Minder, maar beter is dan de boodschap. Faseren ofwel stukken overslaan en zorgen dat het systeem zoveel mogelijk intact blijft en zo snel mogelijk kan herstellen.

Vissterfte is het meest zichtbare effect van slecht onderhoud en signalen vanuit Sportvisserij Zuidwest Nederland waren dan ook aanleiding voor Water Natuurlijk om schriftelijke vragen te stellen. Sportvissers zien dagelijks hoe het met het water gesteld is. Hun signalen zijn cruciaal om de vinger aan de pols te houden. Veel verbeteringen zijn mogelijk en nodig. Dan gaat het onder andere om fasering, het gebruik van visvriendelijk materiaal, watertemperatuur en zuurstofgehalte goed in de gaten houden, meegekomen vis terugzetten enzovoorts.

Wettelijke regels
Belangrijk is ook dat het slootvuil wordt verwijderd en niet, zoals bij ons waterschap gebruikelijk is, in het talud wordt gestort. Dat is al heel lang tegen de eigen regels van het waterschap, maar die werden genegeerd. Slootvuil in het talud komt na korte of langere tijd weer in het water terecht. Je bevuilt dus je eigen water, het brengt meer meststoffen in het water waardoor planten sneller groeien en meer onderhoud nodig is. Het is nu ook in strijd met wettelijke regels.

De wettelijke regels waaraan een waterschap zich bij het onderhoud te houden heeft, staan in een door de minister vastgestelde gedragscode. Hierin is bepaald dat het slootvuil buiten de insteek moet worden gedeponeerd, dus niet op de oever. Recent ging dat weer mis op het Eiland van Dordrecht. Bij varend onderhoud van een brede watergang dumpte men de waterplanten in de rietkraag. Nesten van water- en rietvogels gingen verloren. Grove overtredingen van de Omgevingswet en dan gaat het ook nog om regels die gericht zijn op een gezond watersysteem. De zorg daarvoor is juist een taak van het waterschap.

Water Natuurlijk vindt het onbestaanbaar dat een waterschap de wet overtreedt en wil verbeteringen zien.

Joost Kievit MSc
Voorzitter Water Natuurlijk