Helaas is vrij bewegen niet voor alle honden weggelegd. In onze drukke maatschappij is het niet altijd mogelijk om een veilige losloop mogelijkheid te creëren. Recreatie gebieden bedienen een groot aantal doelgroepen, zoals wandelaars, fietsers, sporters en gezinnen die recreëren. Gemeentes en natuurbeheer proberen voor alle doelgroepen een passende vorm te vinden, waarbij er soms een cross-over ontstaat tussen de gebruikers.

Een fietspad door een honden losloopgebied is geen uitzondering. Denk ook aan losloop parken gelegen naast een drukke weg. Dit kan voor grote problemen zorgen, bijvoorbeeld wanneer het natuurlijk instinct van een hond om te jagen naar voren komt. De visie dat honden in alles trainbaar en opvoed zijn is niet meer van deze tijd. Onderzoekers als Jaak Panksepp wezen al uit dat emoties bij honden een belangrijke basis vormen voor hun karakter. Hoe en of een hond in bepaalde omstandigheden kan leren wordt hier deels door bepaald. Daarnaast spelen ook opvoedstijlen een rol, net als waar de hond geboren is, hoe de omstandigheden waren in het nest en wat de hond via zijn genen heeft meegekregen van zijn (voor) ouders. Net als bij kinderen kan er niet verwacht worden dat honden zich altijd voorbeeldig gedragen. Het is immers al een discussie waard over wat er dan verstaan wordt onder de term ‘voorbeeldig’. 

Een belangrijke reden dat honden niet los kunnen kan angst zijn. Schrikken van een hard geluid, zeker vuurwerk, kan vluchtgedrag in gang zetten. Met alle gevolgen van dien. Afgelopen december zijn er weer diverse meldingen binnen gekomen van honden die zich hebben verwond (en erger) tijdens zo’n vlucht. Het is uiteraard niet raadzaam om in de vuurwerk periode (angstige) honden op niet omheind terrein los te laten, maar een moment van onoplettendheid kan iedereen overkomen.

Daarbij is het mogelijk dat er op meerdere momenten in het jaar vuurwerkgeluiden te horen zijn en kan een schrikreactie dus altijd ontstaan. Net als schrikken van andere geluiden of situaties die de hond bang maken. Honden kunnen ook niet altijd met soortgenoten. Ze hebben daarbij bijvoorbeeld een vervelende ervaring op gedaan of zijn van nature hier terughoudend in. Ditzelfde kan van toepassing zijn op gedrag naar mensen. Ridderkerk beschikt momenteel over twee omheinde openbare losloop velden (Bolnes en Centrum). Een prettige aanwinst met hopelijk in de nabije toekomst uitbreiding tot meer. Echter zijn deze niet altijd geschikt voor honden die een eigen ruimte nodig hebben, bijvoorbeeld door gedrag naar soortgenoten en/of mensen. Het komt voor dat deze honden dan ongewenst beperkt worden in hun vrije bewegingen, wat op termijn gedragsafwijkingen kan geven of kan verergeren. 

Vrij bewegen, zelf kunnen bepalen waar je heen gaat, waar je snuffelt.. Het is voor iedere hond onmisbaar. Het maakt gelukshormonen zoals endorfine aan, wat bijdraagt aan verlaging van stress. Minder stress geeft minder (kans) op gedragsproblemen zoals agressie en angst, maar ook ziektes. Petra Velthuizen van Dogs On The Road maakt zich er al langere tijd hard voor om zoveel mogelijk honden een kans op vrij bewegen te kunnen geven. Als eigenares van onder andere een hond die door jachtinstinct en een traumatische ervaring met een andere hond niet los kan, kent zij het belang van een hond in rust en veiligheid los kunnen laten lopen. ‘Mijn hond Cooper, een kruising van 9 uit Spanje, vertoont meer stress en uitval gedrag aan de lijn wanneer hij niet voldoende los kan lopen. Daardoor zie ik bij hem ook onrust op meerdere gebieden ontstaan. Autorijden vindt hij dan moeilijker, net als een bezoek aan de dierenarts bijvoorbeeld.’ Vanuit haar werk (Petra heeft een uitlaatservice en geeft hondentraining) was het verkrijgen van een omheind terrein dan ook een must. ‘Veiligheid staat voor mij voorop. Ik vind rust voor de uitlaatservice roedel enorm belangrijk. Honden kunnen elkaar snel overnemen in energie en dus wil je ongewenste triggers altijd voorkomen. Na eerst gebruik gemaakt te hebben van velden onder beheer van andere ondernemers was het tijd voor mijn eigen stuk. Voor de uitlaatservice, maar zeker ook om daar een ruimte te kunnen gaan bieden voor mens en hond die veiligheid zoeken.’ 

Inmiddels beheert Petra ‘De Hondentuin’ aan de Kruisweg in Ridderkerk. Het 2000 m2 omheinde terrein bevat diverse ‘hondse’ uitdagingen. Attributen om onder door te lopen, overheen te springen, aan te snuffelen, in te graven enzovoort. De laatste aanwinst is een echte hondenkruiden tuin: kruiden uitgezocht voor een positieve neus-prikkeling bij de hond. ‘Honden ervaren onze wereld heel anders dan wij. Alles is geur. Dit is dan ook op het veld ruim aanwezig, bijvoorbeeld door de snuffel-muur met diverse bakjes. Voer verstoppen kan voor een hond enorm veel ontspanning geven, maar ook als dit niet kan is geur belangrijk. Daarom ontwikkelde ik de kruidentuin. Een hond zo’n gewas zien onderzoeken is echt een feestje.’ 

Petra’s missie is geslaagd wanneer mens en hond moe, maar voldaan huiswaarts gaan. Inmiddels ontvangt ze bezoekers uit de regio, maar ook van verder. ‘Er komen zelfs mensen uit België. Heel leuk. Iedereen heeft zijn eigen verhaal en ik ben steeds weer benieuwd wie ik nu weer mag ontvangen.’ 

De Hondentuin is te boeken voor iedereen met 1 of meerdere honden. Meer info is te vinden via www.dogsontheroad.nl. Voor de Hondentuin wordt een vergoeding gerekend. Dit met oog op onderhoud, grondgebruik en begeleiding. Het is Petra’s wens om in de toekomst dit voor ieder budget beschikbaar te kunnen gaan maken, bijvoorbeeld in de vorm van een stichting. 

Sharon van Wijngaarden, Kynologisch Gedragstherapeut