Enige jaren terug leerde ik het fenomeen figurant kennen. Ik had mij ingeschreven na een oproep van Flikken Rotterdam met de gedachtegang: daar hoor je nooit meer iets van. Dat liep toch een tikkie anders dan ik gedacht had, ik werd gebeld of ik ziekenhuispatiënt wilde spelen. Wanneer je A zegt, moet je ook B doen. 

Inmiddels doe ik dit werk nu een kleine vier jaar en heb ik aan hele leuke films, nationaal en internationaal, en tv-series mogen meewerken. Figuranten zijn een belangrijk onderdeel van films en tv-series, zonder deze mensen zouden films en series er niet uitzien. In de vier jaar dat ik nu bezig ben heb ik mijn ogen goed de kost gegeven. Het is mij opgevallen dat buitenlandse producties veel meer oog hebben voor hun figuranten dan de Nederlandse producenten.

Voor de Netflix horrorserie Ares heb ik meerdere dagen op de set gestaan. Je moest je vaak vroeg melden - denk aan 07.00 uur in de morgen - vanwege het aankleden van de figuranten en de grime. Wanneer er veel figuranten op de set zijn, kost dit veel tijd. Ook stond ik meerdere dagen op de set van The Last Vermeer, de figuranten die aan deze productie hebben meegewerkt kennen deze film onder de naam Lyrebird.

Wat mij is opgevallen tijdens de opnames van deze films is dat je als figurant de waardering kreeg die je verdiende. De catering was uitstekend verzorgd. Hapje, drankje, tussendoortje, het stond klaar of er werd aan gewerkt om het aan te vullen. Niet meer dan terecht. Figuranten komen uit alle delen van het land, naar de holding waar vanuit gewerkt wordt.

Sommigen staan hiervoor om 04.00 uur in de ochtend op en hebben soms een reis van een paar uur achter de rug en dan is een ontbijtje en een kop koffie lekker om bij te komen van de reis. Heel langzaam heb ik het landschap zien veranderen. Het begon met de vergoeding. De vergoeding die aan figuranten werd en wordt betaald is geen vetpot, je mag al blij zijn wanneer je de reiskosten eruit hebt.

Veel figuranten doen mee omdat zij het leuk vinden, vrije tijd hebben en het prettig vinden om andere mensen dan die uit je eigen bubbel te ontmoeten. Tijdens het wachten - ja, voor een figurant geldt dat hij veel moet wachten - vinden er vaak leuke en ook diepe gesprekken plaats en vaak ontstaan er vriendschappen. 

Bij een volgende opdracht is het dan een feest van herkenning, er wordt heel wat afgelachen op de holding (het wachtlokaal voor figuranten). Jong, oud, kaal, behaard, man, vrouw, het maakt allemaal niet uit, net als de afkomst. Al is diversiteit momenteel in de filmwereld de nummer één hit om te deugen.

Maar zoals ik hier eerder aangaf: de vergoeding is vaak een dingetje. Via castingbureaus krijg je de mogelijke opdrachten te zien en dan komt het steeds vaker voor dat er van je verwacht wordt om het gratis te doen. Vooral de NPO heeft hier een handje van, maar ook durven ze je tussen de 10 en 20 euro aan te bieden voor een opname, als voorbeeld, in het Drentse land, wat met het OV niet eens te bereiken is.

Dit soort bedragen gaan nergens meer over. Ik zie met regelmaat ook dat er acteurs gevraagd worden. Wanneer ik dan hun dagvergoeding vergelijk met wat aan de figurant wordt geboden, dan zijn de verschillen wel heel erg groot. Elke figurant maakt zijn eigen afweging of hij met de vergoeding akkoord gaat.

Afgelopen week stond ik op de set van een nieuwe Nederlandse productie. Ik heb veel meegemaakt tijdens het figureren, maar dit sloeg alles. Toen wij naar de filmset gingen, was in de wachtruimte op de set het verschil tussen crew/acteurs en figuranten goed zichtbaar.

Voor de figuranten was er een karige tafel geregeld, waar wat water te vinden was en een paar bananen, terwijl aan de andere kant de tafel van de crew/acteurs rijkelijk was gevuld met koffie, thee, limonade, fruit, broodjes en andere tussendoortjes. Hier werd duidelijk gemaakt dat de figuranten de sluitpost zijn van de productie begroting. Het liefst zoveel mogelijk figuranten, maar zo weinig mogelijk kosten.

Het wordt tijd ook dat de planning van een draaidag efficiënter wordt ingedeeld. Dinsdag werden de figuranten twee keer ingezet, daar zat acht uur wachten tussen. Alleen al deze scènes achter elkaar draaien, had veel geld kunnen schelen en irritatie bij de figuranten kunnen voorkomen.

Het moment komt steeds dichterbij dat figuranten, vanwege gebrek aan waardering en respect, het niet meer pikken en naar huis gaan. Ik geef hen geen ongelijk.