door Geert van Someren

De gemeente Ridderkerk heeft de zogeheten Groene Kaart waarop bomen staan die waardevol zijn geactualiseerd. Het gaat bij elkaar om 189 bomen op 93 locaties die beeldbepalend zijn, een cultuurhistorische dan wel landschappelijke waarde hebben of ze staan op de kaart omdat ze zeldzaam zijn. Een 25-tal bomen op de lijst zijn herdenkingsbomen, die voor een speciale gelegenheid zijn geplant.

“Omdat het groene imago van Ridderkerk voor een belangrijk deel wordt bepaald door de aanwezigheid van bomen, is de gemeentelijke Groene Kaart een belangrijk instrument”, zo schrijft het college van B&W in een brief aan de gemeenteraad. De vorige versie van de kaart dateert van vijf jaar geleden.

223 jaar oud
De oudste boom op de lijst is een plataan uit 1800 in het Sint Jorispark in het centrum. Het gaat om een zogenoemde mandelige boom, wat wil zeggen dat hij op twee erven staat. Of dat jaartal 1800 een schatting is van de gemeente of een aanname, is niet duidelijk. Een paar jaar geleden heeft de Natuurvereniging IJsselmonde geschreven dat de leeftijd van de boom op ongeveer driehonderd jaar wordt geschat.

Wijken
De verdeling van de bomen per wijk op de Groene Kaart is sterk verschillend. Logischerwijs hebben oudere wijken als het centrum (60 stuks), Rijsoord (47) en Slikkerveer (44) meer oude bomen dan West (10) en Drievliet/Het Zand (3). De kaart telt daarnaast tien bomen in Bolnes, tien in Oost en vijf in Oostendam.

Criteria
Naast de bepaling van de waarde gelden voor wat betreft particuliere bomen drie criteria om als ‘monumentaal’ op de Groene Kaart te komen, zo staat in de brief van het college van B&W. De boom moet ouder zijn dan vijftig jaar, de boom mag geen gevaar opleveren voor de veiligheid van de woon- of leefomgeving en de conditie van de boom moet dusdanig zijn, dat niet binnen tien jaar een volledig verval is te verwachten. Alle eigenaren van waardevolle bomen zullen afzonderlijk een brief krijgen over de Groene Kaart en wat die inhoudt.

Inspectie
De plaatsing van een boom op de Groene Kaart houdt in dat die wordt meegenomen in de gemeentelijke inspectie- en onderhoudscycli. De gemeente laat de boom minimaal eenmaal per drie jaar visueel inspecteren door een onafhankelijk boomtechnisch adviseur. De geadviseerde veiligheidsmaatregelen (bijv. grof dood hout verwijderen, takken innemen of nader onderzoek) worden vervolgens door of in opdracht van de gemeente uitgevoerd.

Beheersysteem
Dat betreft, zo blijkt uit de brief, alleen werk dat te maken heeft met de veiligheid. Regulier snoeiwerk, zoals het jaarlijks snoeien van leilindes, is en blijft de verantwoordelijkheid van de eigenaar. Als een particuliere monumentale boom vanuit de inspectie het advies ‘vellen’ krijgt, meldt de gemeente dat zo spoedig mogelijk aan de eigenaar. Daarna verdwijnt de betreffende boom uit het gemeentelijk beheersysteem en is het aan de eigenaar om de boom op eigen kosten te (laten) rooien.